تحلیل SWOT چیست؟

در این مقاله ما قصد داریم درباره تحلیل SWOT صحبت کنیم. این ابزار مدیریتی، راهکار غلبه بر ضعف و تبدیل فرصت‌ها به موفقیت را شرح می‌دهد. در واقع تحلیل SWOT ابزاری کارآمد برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی درون‌سازمانی است. پایه و اساس این ابزار کارآمد در مدیریت استراتژیک و همین‌طور بازاریابی و شناخت درون‌سازمانی است. در ادامه این روش به‌طور کامل همراه با ویدیوهای آموزشی شرح داده‌ایم، حتی برای درک بهتر مثال‌های کاربردی را آورده‌ایم.

تحلیل SWOT (یا ماتریس SWOT) چیست؟

تحلیل SWOT (یا ماتریس SWOT) مخفف نقاط قوت (Strength)، ضعف (Weakness)، فرصت ها (Opportunities) و تهدید ها (Threats)، و یک روش برنامه ریزی ساختاری است که این چهار عنصر را در یک سازمان، پروژه یا کسب و کار ارزیابی می کند. تحلیل SWOT می تواند برای یک شرکت، محصول، محل، صنعت، یا فرد انجام شود. تعیین اهداف سرمایه گذاری در کسب و کار یا پروژه و شناسایی عوامل داخلی و خارجی که برای دستیابی به هدف مشخص شده مطلوب و نامطلوب هستند نیز در این فرآیند انجام می شود.

عناصر تشکیل دهنده SWOT

مفهوم هر یک از این عناصر به شرح زیر است:

✅ نقاط قوت (Strength): ویژگی های کسب و کار یا پروژه که مزیتی نسبت به دیگر رقبا محسوب می شود.

✅ فرصت ها (Opportunities): عناصر محیطی که کسب و کار یا پروژه می تواند به نفع خود از آنها بهره برداری کند.

✅ تهدید ها (Threats): عناصر محیطی که می تواند برای کسب و کار یا پروژه مشکل ساز باشد.

شناسایی این عناصر یا همان SWOT ها، به این علت مهم است که می توان از آنها در برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف بعدی استفاده کرد. تصمیم گیرندگان باید در ابتدا با توجه به SWOT ها تعیین کنند که آیا اهداف مورد نظر قابل دستیابی هستند یا خیر. اگر هدفی قابل دستیابی نیست، باید آن را تغییر داده و روند را تکرار کرد.

کسانی که از تحلیل SWOT استفاده می کنند، باید سؤالاتی خطاب به سازمان خود مطرح کنند که پاسخ آنها اطلاعات مهمی برای هر عنصر (نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدات) فراهم آورد.

دو بخش SWOT

SWOT از دو بخش تشکیل شده است: نقاط قوت و ضعف، به مسائل داخلی سازمانی اشاره می کنند، در حالی که فرصت ها و تهدیدات بیرون از شرکت و در محیط اطراف وجود دارند.

نقاط قوت یک شرکت می تواند در مدیریت سریع و جامع فرآیند برندینگ، و ضعف های آن می تواند در توزیع محصولات و یا تاخیر پرداخت باشد. این مشکلات و مسائل، درونی هستند و باید به طور مداوم تحلیل و برطرف شوند. اغلب برای ارزیابی این دو جنبه از مشاوران کمک می گیرند، چرا که بسیاری باور دارند یک “غریبه” می تواند بینش کامل تری داشته و اطلاعات بیشتری را در این موارد در اختیار قرار دهد.

دو عامل خارجی، فرصت ها و تهدیدها، در کنترل سازمان نیست. محیط بیرونی، که شامل رویدادهای اجتماعی، اقتصادی، قانونی، نظارتی، ملی و حتی بین المللی است، باید به طور مداوم برای ردیابی تهدیدات و فرصت ها بررسی و تحلیل شود.

در ادامه دو مثال و یک مثال از چک لیست نقاط قوت برای روشن تر شدن SWOT و مشخص شدن خروجی نهایی کار پس از انجام تحلیل ارائه شده است.

نمونه تحلیل SWOT

بعد از توضیحاتی که درباره ی تحلیل SWOT دادیم، یک مثال کاربردی نیز ارائه می دهیم، تا دید کامل تری پیدا کنید. سازمان مورد بررسی استارباکس است که یک شرکت بسیار معروف آمریکایی ست و در زمینه ی قهوه و قهوه فروشی های زنجیره ای فعالیت می کند. استارباکس سال ۱۹۷۱ در سیاتل پایه گذاری شد و اکنون در کشورهای زیادی حضور و فعالیت دارد.

در این ویدئو به تحلیل عملی شرکت استارباکس می پردازیم:

چک لیست SWOT برای نقاط قوت

در ادامه، مثالی از نحوه انجام تحلیلSWOT به طور کامل ارائه می شود. اما پیش از آن، برای نمونه، به صورت خلاصه چک لیست لازم برای پیدا کردن نقاط قوت را مشاهده می کنید:

نقاط قوت مالی

مهم ترین منبع رشد مالی شما چیست؟
مشتریان فعلی شما کدامند؟ محصول خاص شما چیست؟
ساختار هزینه – خدمات شما به چه صورت است؟

نقاط قوت مشتری

علت افزایش مشتری شما چیست؟
آیا افزایش مشتری های شما به دلیل معرفی مشتری جدید توسط مشتری قدیمی ست، یا از طریق صنعت خاصی؟
دلیل این که مشتریان شما را به رقبایتان ترجیح می دهند، چیست؟

نقاط قوت داخلی

شما به عنوان یک سازمان چه کاری را خیلی خوب انجام می دهید؟
آیا شما در صنعت خود نوآوری دارید؟
آیا ارتباط با مشتری و یا شرکای قدرتمندی دارید؟

نقاط قوت آموزش و رشد

وجه تمایز نیروی کار شما با رقبایتان در چیست؟
آیا برنامه توسعه نیروی کار شما می تواند جزو نقاط قوت شما باشد؟
آیا فرهنگ سازمانی شما می تواند وجه تمایز قدرتمند شما باشد؟