آموزش مجازی در جهان

گرچه واژه ی «جهانی» (Global) بیش از چهارصد سال قدمت دارد، اما اصطلاحاتی نظیر”Globalization”، “Globalize” و “Globalizing” از حدود 1960 رواج یافته اند. فرهنگ وبستر نخستین فرهنگ معتبری بود که در 1961 تعاریفی برای اصطلاحات “Globalism” وGlobalization” ” ارائه داد. واژه ی جهانی شدن به عنوان واژه ای مهم تا اوایل یا حتی اواسط دهه ی 1980 در محافل دانشگاهی چندان به رسمیت شناخته نمی شد هرچند که جلوتر از این تاریخ پیدا شده بود و گاهی به کار میرفت. در نیمه ی دوم دهه ی 1980 بود که استفاده از این مفهوم به سرعت رواج یافت. اما عده ای از صاحب نظران برآن اند که جهانی شدن از آغاز تاریخ بشر وجود داشته است و در دهه های اخیر صرفاً شتاب چشم گیری یافته است. در آثار گوناگون چندین قرن پیش از میلاد مسیح نقطه ی آغاز این فرایند معرفی می شود و نظریه پردازانی مانند “والرشتاین”، “فرانک” و “اریک ولف” ریشه‎های تحولات جهانی کنونی را در ساختارهای تمدن های باستانی جست وجو می کنند.

توسعه ی اروپا و شکل گیری دولت ها جهانی شدن را از قرن هفدهم توسعه داده است. جهان شکل امروزی جهانی بودن را مدیون سال های 1875 به بعد است و این زمانی است که ارتباطات بین المللی وگسترش حمل ونقل روابط را بیشتر به خارج از مرزها کشاند. برخی نومارکسیست ها هم شکل گیری نظام سرمایه داری را با شکل گیری فرایند جهانی شدن برابر می دانند چراکه از دیدگاه آن ها سرمایه داری ذاتاً نظامی است روبه گسترش و پس از پاگرفتن رشد و گسترش می یابد. “رابرتسون” برآن است که ادیان بزرگ و امپراتوری‎ها اشکالی از جهانی کردن در قدیم ترین دوران تاریخی بوده اند. از نظر وی تاریخ بشر پر از اندیشه هایی درباره ی ساخت فیزیکی، جغرافیایی و محل و موقع کیهان و همچنین مفهوم روحانی یا غیرروحانی جهان بوده است. دست کم در دو هزاره ی گذشته جنبش ها و سازمان هایی مکرراً ظهور کرده اند که در مورد انگاره ی یگانگی جهان همچون یک کلّ دل مشغولی نشان داده اند (کلارک 1382).

جهانی شدن آموزش الکترونیکی (LMS)

جهان به سوی هم گون شدن سیر نمی کند اما بخش های معینی از آن بسیار شبیه هم می شوند. محض نمونه آموزش در اشکال متفاوت خود بیشتر بین المللی شده است؛ مثلاً محبوبیت جهانی دانشگاه هاروارد، کالیفرنیا و دانشگاه پاریس با تنوع گسترده ای از دانشجویان چندملیتی تنها نمونه هایی از جهانی شدن نرم افزار آموزش مجازی lms است که مرزهای ملی را درنوردیده است.
عده ای معتقدند که کل فرایندهای جهانی تحت تأثیر رشد حیرت انگیز وجهان شمولی فنّاوری ارتباطات واطلاعات است. آنچه در حوزه ی رشد اقتصاد و تجارت دیده می شود یا تحولاتی که درحوزه ی سیاست وامنیت اتفاق افتاده است دراثررشد فزاینده ی بهره گیری از اینترنت و ماهواره و ایجاد فضای مجازی جدیدی است که انسان ها را از طریق رایانه ی شخصی و خط تلفن با تمامی دنیا مرتبط کرده ومیلیون ها نشانه، اطلاعات، فرصت ومخاطره ی جدید در اختیارآن ها قرار می دهد. درحالی که صدها کانال تلویزیونی ماهواره ای درتمامی نقاط جهان دریافت می شود فرهنگ ها نیز از طرق گوناگون امکان مبادله وتعامل بیشتری می یابند و هویت های فرهنگی نیز دستخوش دگرگونی می شوند.

اما مهم ترین ویژگی های آموزش مجازی در شرایط جهانی شدن به شرح زیر است:

•    تغییر ماهیت‌ یادگیرندگان‌: ویژگی‌ برجسته ی‌ دانش‌آموزان‌ و دانشجویان‌ امروزی‌ تنوع‌ در جنس‌، سن‌، موقعیت ‌اقتصادی‌ و اجتماعی‌، نژاد، توانایی‌ فیزیکی‌ و توانایی‌ یادگیری‌ است‌. این‌ گوناگونی‌ امروزه‌ بیش‌ از هر زمان ‌دیگری‌ در تاریخ‌ آموزش‌ دیده‌ می‌شود. این‌ ناهمگونی‌ در جمعیت‌ دانشجویی‌ و اهداف‌ آموزشی‌ چندگانه‌ روی کردهای‌ یادگیری‌ جدید و عوامل‌ سازمانی‌ را ایجاد می‌کند که‌ می‌تواند برای‌ مؤسسات‌ آموزشی‌ چالش های ‌جدیدی‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشد.

•    تغییر ماهیت‌ تجربیات‌ دانشگاهی‌: تنوع‌ اهداف‌ آموزشی‌ و تغییر شرایط‌ اقتصادی‌ و شرایط‌ زندگی‌ الگوهای‌ متفاوتی‌ را برای‌ حضور در دانشگاه‌ طلب‌ می‌کند. ثبت‌نام‌های‌ پاره‌وقت‌ درحال‌ افزایش‌ اند و مؤسسات‌ در ایجاد تعادل‌ بین‌ ثبت‌نام‌ تمام‌وقت‌ و پاره‌وقت‌ دچار مشکل‌ شده‌اند. چون‌ خانواده‌، کار و منابع‌ اقتصادی‌ توانایی‌ فرد را برای‌ حضور منظم‌ و مداوم‌ در کلاس های‌ درسی‌ محدود می‌کند لذا انتظار می‌رود تحصیلات‌ متناوب‌ و ادواری‌ رو به‌ فزونی‌ باشد و نقل‌وانتقال‌ دانشجو بین‌ مؤسسات ‌نیز به‌طور فزاینده‌ای‌ افزایش‌ یابد. یادگیری‌ از راه‌ دور از طریق سیستم آموزش مجازی lms و فنّاوری‌ پیشرفته ی‌ امروزی‌ درگیرشدن‌ در آموزش‌ عالی‌ وماهیت‌ تجربیاتی‌ را که‌ با آن‌ مواجه‌ می‌شود تغییر می‌دهد.